สุขภาพ

ทำไมถึงต้องนอนหลับ? เพราะเหตุใดเราถึงต้องนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ?

ตื่นนอนตอนเช้าด้วยความสดชื่น

คำกล่าวที่ว่า “เด็กที่นอนเยอะๆ จะโตไว” ก็กล่าวเช่นเดียวกันกับในสมัยก่อนที่ว่ากันว่าการนอนหลับจะช่วยส่งผลดีในการเจริญเติบโตและทำให้สุขภาพแข็งแรง

แล้วในความเป็นจริงการนอนส่งผลดีต่อร่างกายเราอย่างไร? มีหลายท่านที่ยังคงไม่เข้าใจอย่างแจ่มแจ้งเกี่ยวกับเรื่องนี้

ดังนั้นในครั้งนี้ จะนำเสนอให้ทุกท่านได้เข้าใจในหัวข้อเรื่อง “ทำไมคนเราถึงต้องนอนหลับ” และการนอนหลับส่งผลดีต่อร่างกายเราอย่างไร

แนะนำผู้เขียน

Hiromi Kurihara

Hiromi Kurihara
Senior sleep health instructor

อาจารย์อาวุโสด้านสุขภาพและการนอนหลับ จบจากสถาบัน Japan Sleep Education System ประเทศญี่ปุ่น โดยมีแนวคิดที่ว่า “การนอนหลับเป็นจุดเริ่มต้นของชีวิต” ปัจจุบันดำรงตำแหน่งกรรมการบริหาร Kenko Shop มุ่งเน้นให้คนไทยตระหนักถึงความสำคัญของการนอนและค้นหาเครื่องนอนสุขภาพจากญี่ปุ่นส่งถึงมือชาวไทย

ยาวไป อยากเลือกอ่าน

ฟื้นฟูความอ่อนเพลีย เมื่อยล้าของร่างกาย

asian women wake up in morning

ถ้าหากจะให้กล่าวถึงประโยชน์ของการนอนหลับ สิ่งแรกที่เราจะได้รับนั่นก็คือ ช่วยฟื้นฟูความอ่อนเพลีย เมื่อยล้าของร่างกาย

การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ช่วยฟื้นฟูคลายความอ่อนเพลีย เมื่อยล้าของกล้ามเนื้อและสมอง อักทั้งยังส่งผลให้ทำกิจกรรมต่างๆ ตลอดทั้งวันได้อย่างกระปรี้กระเปร่า

ในทางตรงกันข้าม หากเราอดนอนจะส่งผลให้การทำงานของกล้ามเนื้อลดลงเรื่อยๆ ส่งผลเสียไปในทางลบเช่น สมาธิและการคิดไตร่ตรองของสมองต่ำลง ไม่เหลือพละแรงกำลังเพียงพอในการทำกิจกรรมอย่างอื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ

นอกจากนี้ ร่างกายก็ค่อยๆ อ่อนแอลงและส่งผลให้เจ็บป่วยได้ง่ายในที่สุด หากทราบถึงผลเสียของการอดนอนดังนี้แล้ว ให้เราเล็งเห็นถึงความสำคัญของการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อที่เราจะได้มีสุขภาพที่ดีในทุกๆ วัน

หลั่งฮอร์โมนที่ส่งผลในการเจริญเติบโต

ตื่นนอนตอนเช้าด้วยความสดชื่น

การนอนหลับจะช่วยให้ฮอร์โมนที่ส่งผลในการเจริญเติบโตถูกหลั่งออกมาภายในร่างกายของเรา

ฮอร์โมนที่ส่งผลในการเจริญเติบโตนี้เป็นฮอร์โมนที่ทำหน้าที่ต่างๆ เช่น ส่งเสริมการซ่อมแซมและการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อและกระดูก ปรับสมดุลการทำงานของระบบเมแทบอลิซึมและส่งเสริมการสลายตัวของไขมัน เป็นต้น

โดยส่วนหน้าที่ที่ส่งเสริมการซ่อมแซมและเสริมสร้างกล้ามเนื้อและกระดูกนั้นมีความจำเป็น โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับการเจริญเติบโตของเด็กๆ สำหรับคำกล่าวที่ว่า “เด็กที่นอนเยอะๆ จะโตไว” นั้นไม่ใช่เพียงแค่คำพูดงมงาย

ทั้งนี้ แม้แต่ในวัยผู้ใหญ่ หากท่านใดออกกำลังกายหรือเวทเทรนนิ่ง ฮอร์โมนตัวนี้เป็นสิ่งจำเป็นที่จะช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อที่บาดเจ็บและเพิ่มมวลกล้ามเนื้อ การรับสารอาหารที่ดี เช่น ทานอาหารที่มีโปรตีนควบคู่ไปด้วยก็เป็นสิ่งสำคัญในการเทรนนิ่งเช่นกัน แต่ก็อย่าลืมนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอด้วยล่ะ

ฮอร์โมนที่ส่งผลในการเจริญเติบโต ไม่ใช่ว่าจะถูกหลั่งออกมาต่อเนื่องในระหว่างการนอนหลับ แต่จะหลั่งออกมาปริมาณมากในช่วงที่เราหลับสนิทหลังจากหลับไปประมาณ 3 ชั่วโมง จากนั้นก็จะค่อยๆ ลดปริมาณการหลั่งลง ดังนั้น จึงเป็นสิ่งสำคัญที่คุณจะสามารถนอนหลับสนิทได้ถึง 3 ชั่วโมง

เพื่อที่จะสามารถหลับได้อย่างสนิทหลังเข้านอน ขอแนะนำให้เพิ่มอุณหภูมิร่างกายให้สูงขึ้นก่อนเข้านอนและในขณะที่จะนอนให้ลดอุณหภูมิร่างกายลง ดังนั้น อาจจะดื่มนมอุ่นๆ สักแก้วหรือออกกำลังกายเบาๆ เช่น ยืดกล้ามเนื้อบนที่นอนก่อนเข้านอน เป็นต้น 

และอีกหนึ่งสิ่งที่สำคัญอีกเช่นกันคือ ให้รีบเข้านอนหลังจากที่อาบน้ำเสร็จเรียบร้อย

เพิ่มภูมิคุ้มกันและไม่ป่วยง่าย

สถานการณ์การแพร่เชื้อสายพันธ์ุใหม่ของโรคระบาดไวรัสโควิด-19 ยังคงระบาดหนักอยู่เรื่อยๆ ฉะนั้นการดูแลรักษาเพิ่มภูมิต้านทานให้แข็งแรงเป็นหนึ่งปัจจัยสำคัญที่จะช่วยให้เรามีสุขภาพแข็งแรงในทุกๆ วัน

ปัจจัยสำคัญอันหนึ่งที่จะช่วยเพิ่มภูมิต้านทานให้แข็งแรงขึ้นคือ การนอนหลับ
โดยการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอจะช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนและการทำงานของเซลล์ภูมิคุ้มกันให้ทำงานได้ตามปกติ ทำให้สามารถดูแลรักษาร่างกายของเราให้แข็งแรงปลอดภัยจากแบคทีเรียและเชื่ื้อไวรัสภายนอกร่างกายได้ 

ในทางตรงกันข้าม หากนอนหลับไม่เพียงพอไม่เพียงแค่ประสิทธิภาพการทำงานของภูมิคุ้มกันต่ำลงเท่านั้น ร่างกายก็ไม่ได้รับการฟื้นฟูอย่างเพียงพอ ส่งผลให้เจ็บป่วยได้ง่ายในที่สุด และดูเหมือนว่าหลายๆ ท่านที่เจ็บป่วยก็มีสาเหตุหนึ่งมาจากการนอนไม่พอนั่นเอง

แม้ว่าคุณจะได้รับวัคซีนหรือทานยาตามที่แพทย์สั่งแล้วก็ตาม แต่ก็มีโอกาสที่จะป่วยได้โดยสาเหตุมาจาก
การนอนหลับไม่เพียงพอ ที่เป็นจุดเริ่มต้นทำให้ภูมิคุ้มกันต่ำและอ่อนแอลง

เพิ่มความจำ ลดอาการหลงลืม

การนอนหลับไม่ได้ช่วยเพียงแค่ในเรื่องเสริมการเจริญเติบโตให้กับร่างกาย แต่ยังเพิ่มความจำ ลดอาการหลงลืมได้อีกต่างหาก

แม้เราอยู่ในระหว่างการนอนหลับก็ตาม แต่สมองของเราไม่ได้หยุดหน้าที่ในการทำงานไปด้วย
“ฮิปโปแคมปัส” (Hippocampus) ต่อมอย่างหนึ่งในสมองของเราจะยังคงทำงานอยู่ในระหว่างที่นอนหลับ
ซึ่งจะทำหน้าที่จัดการกับความทรงจำต่างๆ ที่ไม่ปะติดปะต่อกันและจัดระเบียบเข้าด้วยกันเมื่อเราตื่นนอน

โดยความฝันที่เราฝันเห็นในตอนนอนจะมีเรื่องราวมากมายและดูเหมือนความจริงไปซะหมดนั้น กล่าวว่า
เป็นผลที่เกิดจากกระบวนการจัดระเบียบความทรงจำต่างๆ ที่ไม่ปะติดปะต่อกันในระหว่างนอนหลับ และ
ข้อมูลที่ถูกจัดการอย่างเหมาะเหมาะสมแล้วจะถูกเก็บรักษาในสมองในรูปแบบความทรงจำระยะยาว

ดังนั้น เพื่อรักษาความสัมพันธ์ระหว่างความทรงจำกับการนอนหลับให้ดีอยู่เสมอ  การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอจะช่วยเพิ่มความจำได้ดีกว่าการอ่านหนังสือที่เลยเวลานอน อย่างเช่น ในกรณีที่ต้องทำข้อสอบวิชาที่ยากและสำคัญ ควรหมั่นทบทวนอ่านหนังสือ บทเรียนต่างๆ วันละนิดกับนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอดีกว่ามาตั้งใจอ่านหนังสืออย่างหนักในคืนเดียวก่อนสอบในวันถัดไป

ทั้งนี้ข้อมูลต่างๆ ที่เราได้รับก่อนเข้านอนมีแนวโน้มที่จะถูกจัดเก็บในรูปแบบความทรงจำระยะยาว
ดังนั้น การอ่านหนังสือก่อนนอนจึงเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพมาก 

 

ลดความอ้วน

ผู้หญิงเอเชียกำลังรับประทานอาหาร

การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ยังมีผลที่ช่วยในการลดความอ้วนได้อีกด้วย

ร่างกายของเรามีฮอร์โมนชื่อว่า เกรลิน (Ghrelin) หรือฮอร์โมนความหิว และเลปติน (Leptin) หรือฮอร์โมนความอิ่ม

ผลของการอดนอนจะทำให้เพิ่มการหลั่ง Ghrelin ออกมาในปริมาณมาก และลดปริมาณการหลั่ง Leptin ลง
ดังนั้น ถึงแม้ว่าจะทานอาหารไปในปริมาณที่เยอะแล้วก็ตามแต่ก็ยังคงไม่รู้สึกอิ่ม ส่งผลให้อ้วนได้ง่าย

อีกทั้งยังส่งเสริมกระบวนการผลัดเซลล์ผิวของเมแทบอลิซึมให้ทำงานได้อย่างปกติ หากว่าระบบเมแทบอลิซึมของคุณทำหน้าที่ผิดปกติไปจะทำให้ไม่สามารถสลายไขมันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ไขมันถูกสะสมเพิ่มขึ้น

โรคอ้วน เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการใช้ชีวิต เช่น โรคเบาหวานแทรก เป็นต้น ดังนั้น จึงเป็นโรคที่เราควรระวัง ให้เราพยายามนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ดูแลรูปร่างและสุขภาพร่างกายของเราให้แข็งแรงอยู่เสมอ

บรรเทาความเครียดและทำให้จิตใจสงบ

ผู้หญิงกำลังกลุ้มใจกับปัญหาเกี่ยวกับการนอนหลับ

ปัจจุบันมีผู้คนมากมายที่ยุ่งและมีความเครียดกดดันจากการทำงาน

การนอนหลับจึงเป็นสิ่งสำคัญเลยทีเดียว เพราะจะช่วยบรรเทาความเครียดเหล่านี้และทำให้จิตใจของเราสงบได้อีกด้วย

หากความเครียดถูกสะสมติดต่อกันมาเรื่อยๆ จากความกังวลใจหรือความฉุนเฉียวต่างๆ ยังสามารถส่งผลให้สมาธิการจดจ่อค่อยๆ ต่ำลงและทำผิดพลาดซ้ำๆ ในจุดเดิม

ในกรณีที่ความเครียดรุนแรงขึ้นก็อาจมีความเสี่ยงที่จะป่วยเป็นโรคความผิดปกติทางจิต เช่น ภาวะซึมเศร้า เป็นต้น ดังนั้น จึงเป็นสิ่งสำคัญที่เราจะต้องนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ

นอกจากนี้ เมื่อความเครียดถูกสะสมนานเข้าเรื่อยๆ จะกระตุ้นให้เส้นประสาทซิมพาเทติกทำงานได้ง่าย ส่งผลให้นอนหลับได้ยากมากขึ้น และอาจก่อให้เกิดวงจรดังนี้
【ความเครียดสะสม →  นอนไม่หลับ  →  นอนหลับไม่เพียงพอ/อดนอน  →  เครียดมากขึ้น/รุนแรงขึ้น】

หากคุณได้เข้าสู่วงจรดังกล่าว คุณอาจไม่สามารถออกจากวงจรนี้ได้และอาจมีช่วงการใช้ชีวิตที่ยากลำบากตามมาด้วยเช่นกัน

ผิวสุขภาพดี ดูอ่อนเยาว์

ทำไมเราถึงต้องนอนหลับ

ในระหว่างที่เรานอนหลับอยู่ ฮอร์โมนที่ส่งผลในการเจริญเติบโตจะถูกหลั่งออกมา ซึ่งไม่เพียงแค่ทำ

หน้าที่ส่งเสริมการซ่อมแซมกล้ามเนื้อและกระดูกให้แข็งแรงเท่านั้น แต่ยังช่วยให้การทำงานของกระบวนการผลัดเซลล์ผิวทำงานได้อย่างปกติอีกต่างหาก

ผิวของคนเราจะเกิดการผลัดเซลล์ผิวใหม่บริเวณชั้นในของผิวหนัง การผลัดเซลล์ผิวจะเริ่มค่อยๆ ปรากฎออกมาบนชั้นผิวหนังจนในที่สุดก็จะกลายเป็นขี้ไคลและหลุดลอกออกมา เรียกว่า วงจรการผลัดเซลล์ผิว นั่นเอง

เมื่อช่วงเวลาของการผลัดเซลล์ผิวเปลี่ยนแปลงไป ก็จะเป็นสาเหตุที่ทำให้ผิวเสื่อมลง เช่น ผิวแห้ง ลอกง่าย เป็นต้น

คุณคงเคยได้ยินคำกล่าวที่ว่า “นอนดึกทำให้ผิวหนังเสื่อมหมองคล้ำ” และสิ่งนี้แหละที่ทำให้ฮอร์โมนแห่งการเจริญเติบโตขาดความสมดุลจากการนอนไม่พอ นั่นหมายความว่า กระบวนการผัดเซลล์ผิวของคุณได้เริ่มเปลี่ยนแปลงตาม หากคุณยังต้องการให้ผิวสุขภาพดี ดูอ่อนเยาว์อยู่ล่ะก็ ให้นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ

สรุป

ในครั้งนี้ได้นำเสนอหัวข้อเกี่ยวกับ “ผลดีของการนอนหลับ” ให้ทุกท่านได้ทราบกันไปแล้ว

หากคุณนอนหลับสบายในทุกๆ วัน ตามความเป็นจริงแล้วสามารถมองเห็นผ่านการให้ความสำคัญเกี่ยวกับสุขภาพและรูปแบบการใช้ชีวิตของคุณ

ดังนั้น ให้เราลองมองย้อนกลับไปถึงไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตว่าส่งดีต่อการนอนหลับของเราหรือไม่

ใส่ความเห็น

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น ช่องข้อมูลจำเป็นถูกทำเครื่องหมาย *